موانع پنج گانه اقدام ملی
۵ماه از وعده مسكنی دولت گذشت
هم پیما: برنامه اقدام ملی برای تولید و عرضه 400 هزار واحد مسكونی تا سال 1400 كه توسط محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی ارائه شده با همه تلاش ها بعد از پنج ماه شكل عینی و عملیاتی به خود نگرفته و چالش های آن در پنج مورد بررسی گردید.
به گزارش هم پیما به نقل از ایسنا، بیشتر از پنج ماه از زمانی كه محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی برنامه ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسكونی را در روز ۱۹ آذرماه ۱۳۹۷ تقدیم رئیس جمهور كرد می گذرد. طبق این برنامه مقرر است ۲۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید، ۱۰۰ هزار واحد در مناطق ناكارآمد شهری و ۱۰۰ هزار واحد در مناطق هدف بنیاد مسكن راه اندازی شود. گزارش ها نشان داده است عدم همسویی دستگاه های دولتی در ارائه زمین، گرانی مصالح ساختمانی، بی توجهی به نقش سازندگان، دشواری محاسبات بازده سرمایه و احتمال افت بازار تقاضا در زمان افتتاح طرح از مهم ترین موانعی است كه پیش روی این برنامه قرار دارد.
نادیده گرفتن تقاضای واقعی
در ابتدا تصور می شد به سبب در اختیار داشتن زمین دولتی در شهرهای جدید، نقش شركت عمران می تواند پررنگ تر از دو دستگاه دیگر دخیل در این طرح باشد، اما ظاهراً پروژه ناموفق مسكن مهر در این محاسبات نادیده گرفته شد. تجربه مسكن مهر نشان داد گروه هدف متقاضی اصلی مسكن در كلانشهرها كه عمدتاً در بافت های فرسوده و ناكارآمد زندگی می كنند تمایل چندانی برای مهاجرت به شهرهای اقماری ندارند. از طرف دیگر نوسازی و بهسازی در بافت های ناكارآمد نیز به سبب محدودیت اعتبارات دولتی، بی میلی بخش خصوصی و عدم ایجاد بستر سهل و آسان برای سرمایه گذاری در این عرصه به كندی پیش می رود.
بر اساس آمار بیشتر از ۳۰ درصد خانوارهای ایرانی اجاره نشین هستند و به سبب ركود مسكن و سیاست های انقباضی در ساخت و ساز طی پنج سال قبل كه منجر به گرانی افسارگسیخته شد احتمالاً تعداد مستاجرها در آینده بیشتر خواهد شد. هم چنین گفته می شود با عنایت به ۷۰۰ هزار ازدواج و نوسازی بافت های فرسوده سالیانه به حدود یك میلیون واحد مسكونی نیاز داریم. انباشت تقاضا احتمالاً به افزایش خانوارهای مستأجر منجر می شود. این در شرایطی است كه برنامه اقدام ملی جوابگوی تقاضای مطلق در بخش مسكن نیست و آن چه می تواند به جریان تولید و عرضه مسكن رونق بدهد، این است كه بخش خصوصی با ارائه مشوق هایی پای كار بیاید. بنا بگفته دبیر كانون انبوه سازان، از هشت جلسه اخیر كه در شورای مسكن به ریاست وزیر راه و شهرسازی برگزار شده در هیچ یك از جلسات از انبوه سازان بعنوان تنها تشكل فعال در عرصه تولید مسكن دعوت به عمل نیامده است.
سكونت ۲۰ میلیون ایرانی در بافت های ناكارآمد
«بیش از ۲۰ میلیون نفر در كشور در بافت های تاریخی، فرسوده و ناكارآمد سكونت دارند و سال به سال بر میزان بافت فرسوده در سطح كشور افزوده می شود». رئیس كمیسیون عمران مجلس با بیان این صحبت، لزوم تجدیدنظر در طرح های جامع و تفصیلی را برای صدور مجوز به بخش خصوصی با هدف جذب سرمایه گذاری های كلان یادآور شده است. محمدرضا رضایی هم چنین گفته است: «نه تنها بخش خصوصی در این عرصه بلكه در تكمیل پروژه های نیمه تمام كشور نیز علاقمند به مشاركت نیست در صورتیكه ما ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه نیمه تمام در كشور داریم كه باید این پروژه ها را با مشاركت بخش خصوصی به سرانجام برسانیم چونكه اعتبارات دولتی پاسخگوی تأمین منابع در این عرصه نیست.»
بررسی ها نشان داده است مشكل اصلی نوسازی و بهسازی بافت های ناكارآمد، یعنی در اختیار گذاشتن زمین دولتی برای این طرح با مقاومت دستگاه های دولتی مواجه می باشد. عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی ۱۹ آبان ماه ۱۳۹۷ در مراسم تودیع خود گفته بود «ایده ارائه زمین دولتی برای بازآفرینی شهری ارائه شد كه مایلم به شما بگویم تا كنون كل زمین دولتی كه برای این منظور اختصاص یافته ۳۶ متر مربع بوده است.»
احتیاط سازندگان از ورود به شهرهای جدید
با این اوصاف، شهرهای جدید و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر كه در زیرمجموعه بنیاد مسكن قرار دارد تنها گزینه های روی میز محمد اسلامی است. درباب بنیاد مسكن احتمالاً در صورت تأمین اعتبارات لازم، مشكل جدی وجود ندارد. اما ۱۷ شهر جدید فعال كه برنامه اقدام ملی برای آنها تعریف شده به دلیل چالش هایی كه با آن مواجهند هنوز به خروجی مطلوبی نرسیده اند. عدم پذیرش ریسك سرمایه گذاری با عنایت به چشم انداز ركودی بازار مسكن، مهم ترین پاشنه آشیل برنامه تولید ۲۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید است. اگرچه برمبنای آمار رشد جمعیت شهرهای جدید ۱۰ برابر دیگر شهرهای كشور است، اما به سبب بی اقبالی به مسكن مهر و نبود تقاضا برای خیلی از واحدها هنوز بخش خصوصی با در نظر گرفتن بازده سرمایه، برای ورود به طرح اقدام ملی متقاعد نشده است.
دبیر كانون انبوه سازان با بیان این كه طی شش ماه گذشته تمركز وزارت راه و شهرسازی به سازمان نظام مهندسی معطوف و از تولید و عرضه مسكن غفلت شده است می گوید: اساساً وظیفه ی دولت و وزارت راه و شهرسازی تولید مسكن نیست و این وظیفه را در همه دنیا بخش خصوصی بر عهده می گیرد. تنها تشكل بخش خصوصی كشور هم كه انبوه سازان هستند از اقدام ملی هیچ اطلاعی ندارند. اساساً تمام صحبت هایی كه می شود بدون مشورت با بخش خصوصی و مشورت با بازیگران اصلی صنعت ساختمان صورت می گیرد.
فرشید پور حاجت بیان می كند: در شش ماه اخیر به كرات سوژه تولید و عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسكونی را شنیده ایم ولی هیچ برنامه مشخص اجرایی حتی روی برگه نمی آید. از طرف دیگر بخشنامه ها و مكانیزم های خلق الساعه كه اصولاً باید مراتب قانونی را طی نماید ارائه می شود. در صورتیكه هر طرح و ایده باید توسط كارشناسان چكش كاری شود و در مجلس شورای اسلامی مورد بحث قرار گیرد.
وی با بیان این كه به اذعان نمایندگان مجلس و مسئولان با كسری چهار میلیونی مسكن در كشور مواجهیم، اظهار داشت: زنگ خطر برای گرانی مسكن به صدا درآمده اما می بینیم كه اولویت برخی از آقایان به موضوعات فرعی همچون بخشنامه خدمات مهندسی مربوط می شود. عرضه مسكن كاهش یافته و طبیعتاً هر كالایی گرفتار كمبود شود با افزایش قیمت مواجه می شود. ما هیچ برنامه ای برای این منظور ندیدیم و بعنوان بخش خصوصی از مجلس هم این گلایه را داریم كه فرصت طلایی پنج شش ساله برای تقویت حوزه تولید مسكن از دست رفت.
پور حاجت اشاره كرد: زمانی كه مسكن مهر شروع شد پس از دو سال هیچ حركت مثبتی نداشت تا این كه از كانون انبوه سازان دعوت به عمل آمد. بعد از حضور سازندگان، مسكن مهر رونق گرفت و به شكل كاملاً تخصصی به تولید انبوه رسید. اما درباب ۴۰۰ هزار واحد، اقدام عملی از طرف دولت مشاهده نمی گردد. سوال كلیدی این است كه چه كسی مقرر است این واحدها را بسازد؟
منبع: هم پیما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب